અગરબત્તી બનાવવાનો ધંધો કેવી રીતે શરૂ કરવો
આજના સમયમાં ધૂપ લાકડીનો ધંધો એ એક એવું કામ છે જે કોઈપણ વ્યક્તિ નાના સ્તરથી શરૂ કરી શકે છે અને ધીમે ધીમે તેને મોટો બનાવી શકે છે. આ ધંધો ખાસ કરીને ઘરેથી કામ કરવા માંગતા લોકો, મહિલાઓ, વૃદ્ધો અથવા ઓછી મૂડીથી કંઈક શરૂ કરવા માંગતા લોકો માટે વધુ સારો છે. જો તમે વિચારી રહ્યા છો કે “અગરબત્તી બનાવવી સરળ છે, પણ ધંધો કેવી રીતે કરવો?”, તો જવાબ છે – યોગ્ય માહિતી અને થોડી મહેનત સાથે, આ ધંધો ખૂબ સફળ થઈ શકે છે. શરૂઆતમાં, તમારે સમજવું પડશે કે આ ધંધાની પ્રક્રિયા શું છે, એટલે કે ધૂપ લાકડી કેવી રીતે બનાવવામાં આવે છે, તેના માટે કઈ સામગ્રીની જરૂર છે અને બજારમાં તેની માંગ શું છે.
અગરબત્તી બનાવવા માટે, સૌ પ્રથમ તમારે તેના મશીનની જરૂર પડશે – આ મશીન મેન્યુઅલ, સેમી-ઓટોમેટિક અથવા ફુલ્લી ઓટોમેટિક હોઈ શકે છે. પછી આ માટે કાચા માલની જરૂર પડે છે, જેમ કે પાતળા વાંસની લાકડીઓ (લાકડીઓ), કોલસા પાવડર, ગુગ્ગુલ પાવડર, જીગત પાવડર અને સુગંધ (પરફ્યુમ). એકવાર તમે કાચા માલમાંથી અગરબત્તીઓ બનાવી લો, પછી તેને સૂકવીને પેક કરવાની જરૂર પડે છે. પેકિંગ કર્યા પછી, તેને હોલસેલર્સ, રિટેલ સ્ટોર્સ અથવા ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ દ્વારા વેચી શકાય છે.
જો તમે આ કામ સારી રીતે શીખો અને થોડું માર્કેટિંગ કરો, તો ખૂબ જ ઓછા સમયમાં તમારી અગરબત્તીઓ લોકોના ઘરો સુધી પહોંચી શકે છે. આમાં સૌથી મહત્વની બાબત ધીરજ અને ગુણવત્તા છે. જો તમે બનાવેલી અગરબત્તીઓમાં સારી સુગંધ હોય, તે આર્થિક હોય અને લાંબા સમય સુધી બળે, તો ગ્રાહકો તમારી પાસેથી વારંવાર ખરીદવા માંગશે. ઉપરાંત, તમે તમારા બ્રાન્ડનું નામ આપી શકો છો અને તેને ઓળખ આપી શકો છો.
અગરબત્તીઓ બનાવવાનો વ્યવસાય શું છે
અગરબત્તીઓ બનાવવાનો વ્યવસાય વાસ્તવમાં એક ગૃહ ઉદ્યોગ જેવો છે, જે નાના પાયે શરૂ કરી શકાય છે પરંતુ ધીમે ધીમે તેને મોટા પાયે પણ વિસ્તૃત કરી શકાય છે. ભારત જેવા દેશમાં, જ્યાં પૂજા, ધ્યાન અને સુગંધ સંબંધિત પરંપરાઓ ઊંડે સુધી જોડાયેલી છે, અગરબત્તીઓની માંગ હંમેશા રહે છે. અગરબત્તીનો ઉપયોગ દરેક જગ્યાએ થાય છે – મંદિરો, ઘરો, યોગ વર્ગો, ઓફિસોમાં. આનો અર્થ એ છે કે તેનું બજાર ખૂબ મોટું છે અને જો તમે આ વ્યવસાયને યોગ્ય રીતે ચલાવો છો, તો તમને ગ્રાહકોની કોઈ કમી નહીં રહે.
અગરબત્તી બનાવવાનું કામ ફક્ત સુગંધિત લાકડાની લાકડી બનાવવાનું નથી, પરંતુ તેમાં સર્જનાત્મકતા, પેકેજિંગ, બ્રાન્ડિંગ અને વેચાણની સમજની પણ જરૂર છે. જો તમે ઇચ્છો તો, તમે હર્બલ અગરબત્તી, ધ્યાન વિશેષ અગરબત્તી, તહેવાર વિશેષ સુગંધિત અગરબત્તી જેવી ઘણી જાતો બનાવી શકો છો. આજકાલ લોકોને રસાયણ મુક્ત અને આયુર્વેદિક વસ્તુઓ ગમે છે, તેથી તમે આને ધ્યાનમાં રાખીને અગરબત્તી બનાવી શકો છો.
આ વ્યવસાયની સૌથી સારી વાત એ છે કે તમે તેને એકલા અથવા પરિવાર સાથે કરી શકો છો. ઘણી જગ્યાએ, મહિલા સ્વ-સહાય જૂથો પણ આ કામ કરી રહ્યા છે અને સારી આવક મેળવી રહ્યા છે. તેમાં સખત મહેનત કરવી પડે છે, પરંતુ આ મહેનત ફળ પણ આપે છે. તમારે ફક્ત સંપૂર્ણ માહિતી મેળવીને એકવાર શરૂ કરવાની જરૂર છે.
અગરબત્તી બનાવવાના વ્યવસાય માટે શું જરૂરી છે
હવે જ્યારે ધૂપ લાકડીઓ બનાવવા માટે શું જરૂરી છે તેની વાત આવે છે, ત્યારે તેને બે ભાગમાં સમજી શકાય છે – એક, મશીન અને કાચો માલ; અને બીજું, સ્થળ અને કેટલીક મૂળભૂત તૈયારી.
સૌ પ્રથમ, મશીન વિશે વાત કરીએ – જો તમે નાના પાયે શરૂઆત કરી રહ્યા છો, તો તમે મેન્યુઅલ મશીન પણ ખરીદી શકો છો જે ₹10,000 થી ₹15,000 માં ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ જો તમે થોડું સારું અને ઝડપી ઉત્પાદન ઇચ્છતા હો, તો સેમી-ઓટોમેટિક મશીન ખરીદો, જેની કિંમત ₹30,000 થી ₹50,000 ની વચ્ચે હોય છે. સંપૂર્ણ ઓટોમેટિક મશીનો ₹70,000 થી ₹1 લાખ કે તેથી વધુ હોય છે, પરંતુ નવા નિશાળીયા માટે, સેમી-ઓટોમેટિક મશીન પૂરતું છે.
હવે કાચા માલની વાત કરીએ તો, તેમાં મુખ્યત્વે વાંસની લાકડી, કોલસાનો પાવડર, લાકડાનો પાવડર, જીગાટ પાવડર (જે બધું ચોંટાડવાનું કામ કરે છે), સુગંધ (પરફ્યુમ અથવા એસેન્સ તેલ), રંગ (જો તમે તેને રંગીન બનાવવા માંગતા હો) અને પેકિંગ સામગ્રી (જેમ કે પોલીથીન બેગ, બોક્સ વગેરે) ની જરૂર પડે છે. આ બધી વસ્તુઓ તમને જથ્થાબંધ બજારમાં સસ્તા ભાવે મળશે.
આ ઉપરાંત, ધૂપ લાકડીઓ સૂકવવા માટે સ્વચ્છ અને સૂકી જગ્યાની જરૂર પડે છે, જે સૂર્ય અથવા હવામાં ઝડપથી સુકાઈ શકે છે. જગ્યા ખૂબ મોટી ન હોવી જોઈએ – તમે આ કામ 100 થી 200 ચોરસ ફૂટની જગ્યામાં પણ સરળતાથી કરી શકો છો. જો તમે ઘરેથી કરવા માંગતા હો, તો ટેરેસ, આંગણું અથવા ખાલી રૂમ પણ કામ કરી શકે છે. ઉપરાંત, શરૂઆતમાં તમારે મૂળભૂત તાલીમની પણ જરૂર પડી શકે છે, જે આજકાલ YouTube પર અથવા MSME (માઈક્રો, સ્મોલ અને મીડિયમ એન્ટરપ્રાઇઝ) સંસ્થાઓ દ્વારા ઉપલબ્ધ છે.
ધૂપ લાકડી બનાવવાનો વ્યવસાય શરૂ કરવા માટે કેટલા પૈસા લાગે છે
હવે સૌથી મહત્વપૂર્ણ પ્રશ્ન એ છે કે – “તેનો ખર્ચ કેટલો થશે?” જવાબ એ છે કે જો તમે નાના પાયે શરૂઆત કરી રહ્યા છો, તો તમે આ વ્યવસાય ₹25,000 થી ₹40,000 ની વચ્ચે શરૂ કરી શકો છો. આમાં મશીનની કિંમત, કાચા માલનો પહેલો બેચ અને કેટલીક પેકિંગ સામગ્રીનો સમાવેશ થાય છે.
જો તમે સેમી-ઓટોમેટિક મશીન ખરીદવા માંગતા હો, થોડો વધુ કાચો માલ ખરીદવા માંગતા હો અને સારી પેકિંગ કરાવવા માંગતા હો, તો તેની કિંમત ₹60,000 થી ₹80,000 થઈ શકે છે. બીજી બાજુ, જો તમારું બજેટ ₹1 લાખ સુધીનું છે, તો તમે આ સાથે ખૂબ સારા સ્તરે શરૂઆત કરી શકો છો, જેમાં એક નાનો સ્ટોર, કેટલાક મજૂરો અને માર્કેટિંગ માટેનો ખર્ચ પણ શામેલ હોઈ શકે છે.
આ વ્યવસાયમાં નફો સારો છે – જો તમે દરરોજ 5-6 કિલો અગરબત્તી બનાવો છો અને તેને ₹150-₹200 પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચો છો, તો તમે દર મહિને ₹15,000 થી ₹25,000 કમાઈ શકો છો. જેમ જેમ તમારું કામ વધે છે, બ્રાન્ડ બને છે, ડીલરો જોડાય છે અને તમે જથ્થાબંધ સપ્લાય કરવાનું શરૂ કરો છો, તેમ તેમ તમારી આવક ₹50,000 થી ₹1 લાખ કે તેથી વધુ થઈ શકે છે.
સૌથી સારી વાત એ છે કે સરકાર આવા ગૃહ ઉદ્યોગોને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે. ઘણી જગ્યાએ, PMEGP (પ્રધાનમંત્રી રોજગાર યોજના), મુદ્રા લોન અથવા રાજ્ય સરકારની યોજનાઓમાંથી પણ લોન અથવા સબસિડી મેળવી શકાય છે. તેથી, શરૂ કરતા પહેલા, તમારા નજીકના ઉદ્યોગ કાર્યાલય અથવા બેંકમાં તેના વિશે ચોક્કસપણે માહિતી મેળવો.
અહીં પણ વાંચો…………..